Obrzędy Wicca - podstawy

Wicca to religia, w której wielkie znaczenie ma możliwość bezpośredniego kontaktu i współpracy z bogami. Głównym środkiem służącym temu celowi są obchody świąt, dzięki którym wyznawca może zgrać rytm własnego życia z rytmem przemian przyrody i bóstw. Święta Wicca oparte są bowiem na cyklach wegetacji/Słońca (tzw. Sabaty) i Księżyca (Esbaty).

Na początku Sabatów było tylko cztery: Wieczór Lutowy (inaczej Imbolc, 1.02), Wieczór Majowy (Beltane, 1.05), Wieczór Sierpniowy (Lughnasadh bądź Lammas, 1.08) oraz Wieczór Listopadowy (Samhain lub Helloween, 31.10). (Jak widać, pokrywają się z datami ważnymi w mitologiach celtyckich). Święta te prawdopodobnie odzwierciedlały relację między Bogiem - Łowcą - Panem zwierząt - Władcą śmierci a Boginią - Matką Ziemią - Panią roślin - Władczynią życia (Seax Wicca do tej pory przedstawia bogów w ten właśnie sposób). Ta rekonstrukcja gładko wpasowuje się w najwcześniejszy znany wiccański mit: Zstąpienie Bogini.

W wyniku wzajemnej wymiany idei między twórcą Wicca, Geraldem Gardnerem, a druidem Rossem Nicholsem, liczba Sabatów wzrosła do ośmiu. Pierwotna czwórka nazywana jest często Sabatami Większymi, natomiast później dodane święta - sabatami mniejszymi. Do grona Sabatów dołączyły dni zrównań i przesileń: przesilenia letniego (zwanego czasem Litha, 22.06) i zimowego (Yule, 22.12), oraz zrównania wiosennego (Ostara, 22.03) i jesiennego (nazywanego czasem Mabon, 22.09). Zmieniła się również mitologia z nimi związana; relacje między Bogiem a Boginią opisywał od tej pory mit umierającego i odradzającego się boga wegetacji (zapożyczony ze "Złotej Gałęzi" Frazera; pierwotnie z religii Bliskiego Wschodu), albo też rywalizacja Boga Dębu (króla lata) i Ostrokrzewu (króla zimy) o rękę Bogini (pochodzący z "Białej Bogini" Gravesa, a wcześniej mitologii celtyckich).

Trzeba podkreślić, że każdy kowen i każda jednostka opracowuje sobie własną, prywatną wizję bóstw i własną mitologię; daje się jednak określić najczęściej występujący schemat. Podczas świąt obchodzi się według niego następujące okazje:

  1. Przesilenie zimowe: Bogini rodzi Boga, odrodzenie Słońca
  2. Wieczór Lutowy: wzmacnianie nowego życia; święto bywa wiązane z mlekiem i karmieniem młodych jagniąt
  3. Zrównanie wiosenne: odrodzenie przyrody, pierwsze kiełki, święto zasiewów i płodności (popularne symbole to króliki i jajka)
  4. Wieczór Majowy: połączenie młodego Boga i Bogini, święto miłości i seksu; często wiązane z angielskim zwyczajem wznoszenia i tańczenia wokół fallicznego Słupa Majowego
  5. Przesilenie letnie: zaślubiny Boga i Bogini bądź pełnia ich panowania
  6. Wieczór Sierpniowy: dobrowolna ofiara i śmierć Boga, mająca na celu podtrzymanie życia; początek żniw (święto często wiązane z chlebem)
  7. Przesilenie jesienne: podróż Boga w zaświaty lub "Dziękczynienie czarownic", środek żniw, metaforyczne zbieranie tego, co się na początku roku zasiało
  8. Wieczór Listopadowy: święto zmarłych, tradycyjnie wiązane z mitem Zstąpienia Bogini

Święta wyznaczane przez fazy Księżyca (Esbaty) traktowane są różnie. Niektórzy Wiccanie urządzają rytuał jedynie podczas pełni, inni podczas pełni i nowiu, a jeszcze inni obchodzą trzy lub cztery fazy Księżyca (wiążąc je z różnymi twarzami potrójnej bogini Księżyca). Esbaty nie mają swoich szczególnych nazw; mówi się jedynie o nowiu, młodym (lub wschodzącym) księżycu, pełni i księżycu starym (albo zachodzącym).

Dla większości Wiccan podstawowym sposobem nawiązania kontaktu z bogami jest odprawienie rytuału, którego ogólne ramy określone są właśnie przez święto Esbatu. Rytuał ten postrzegany jest jako procedura religijno-magiczna, dlatego też kolejność faz ma w nim duże znaczenie (choć jak zwykle, indywidualne koweny i jednostki wprowadzają własne zmiany, modyfikując ogólny schemat zgodnie ze swoimi potrzebami):

  1. oczyszczenie i poświęcenie osób uczestniczących;
  2. oczyszczenie i poświęcenie miejsca obrzędu poprzez tzw. zakreślenie kręgu (oznacza to utworzenie czegoś w rodzaju tymczasowej świątyni);
  3. wezwanie Bóstw
  4. uczczenie danej okazji, na przykład przez odtworzenie fragmentu mitu
  5. prośba o błogosławieństwo ze strony Bóstw (szczególnie w postaci ceremonii ciastek i wina)
  6. pożegnanie Bóstw
  7. tzw. rozwiązanie kręgu (czyli przywrócenie miejsca do dawnego stanu, usunięcie z niego skojarzenia ze świętością i świątynią).

Przebieg rytuału jest określony, ale jego miejsce nie. Wiccanie nie posiadają świątyń, a obrzędy odprawiają w miejscu specjalnie na tę okazję poświęconym poprzez zakreślenie kręgu. Koweny często ustalają jedno lub kilka stałych miejsc spotkań (np. w domu Arcykapłanki), ale nie jest to warunkiem koniecznym. Podobnie w przypadku rytualnych przedmiotów (zwanych "narzędziami" lub "broniami"). Wiccanie posiadają zwykle zestaw podstawowych narzędzi (Athame czyli rytualny sztylet, kielich, różdżkę, pentakl - płaski, okrągły przedmiot z wyrytymi religijnymi symbolami, sznur), posążki bóstw i szaty rytualne, ale mogą obyć się bez nich.

(Uwaga: w powyższym wstępie do obrzędów Wicca skupiłam się na rytuałach świątecznych. Istnieją również obrzędy związane ze zmianą roli społecznej (inicjacje, rytuały dojrzałości, małżeństwa i pogrzeby), o nich jednak napiszę szerzej w rozdziale dotyczącym społeczności.)

Patrz też

Copyright © 2023 Katarzyna "_3Jane" Olszewska
Powered by Cryogen
Theme based on Lotus by KingMob